Paket yemek servisleri gıda mevzuatı açısından tanımlanmamış bir konuyken, pandemi tedbirler kapsamında lokanta ve restoran salonlarının kapatılmasıyla birlikte artan paket yemek servisleri ve lokantaların gıda kapatma makinalarıyla tabldot yemek yapmaya başlamaları, bir taraftan haksız rekabet getirirken, diğer taraftan gıda güvenliğini de tehdit ediyor.
Lokanta, kafe ve restoranlar önceki dönemde kural olarak kendi işletmelerinde yiyecekleri hazırlayıp, yine aynı yerde servis etmekteydiler. Tüm bu faaliyetler aynı yerde yapıldığı için gıda güvenliği riski de minimumda kalmaktaydı.
Ancak gıdanın üretildiği yerden başka bir yere taşınması, hem mesafe ve hem de süreden dolayı güvenliğini olumsuz etkileyen ve risk arttırıcı faktörlerdir. Bu sebeple gıdayı üretip, müşterinin ayağına taşıyan hazır yemek ve tabldot üreten işletmelere yasal olarak ilave yükümlülükler getirilmiştir.
Gıda mevzuatımız, kâr amaçlı olsun veya olmasın, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya tüzel kişiler tarafından, gıdanın üretimi, işlenmesi ve dağıtımının herhangi bir aşamasıyla ilgili bir faaliyeti Gıda İşi olarak tarif etmektedir(1).
Gıda işletmeleri Kayıtlı ve Onaylı İşletmeler olarak ikiye ayrılarak, sınırları yönetmelikle belirlenmiş risk potansiyeli yüksek ürünler onay kapsamına alınırken, diğer işletmeler kayıt kapsamında bırakılmıştır(2).
Kayıt kapsamındaki işletmeler gıda, yemek, yiyecek-içecek işletmeleri genel itibariyle 3 başlık altında toplanmaktadır.(3). 1. Gıda üretimi yapan işletmeler-Gıda Üretim Yeri: Gıda maddelerinin hammaddeden başlayarak; depolama, tasnif, işleme, değerlendirme, dayanıklı hale getirme, ambalajlama işlerinden bir veya birkaçının yapıldığı ve gıda maddeleri satış yerlerine gönderilmek üzere depolandığı tesisler ile bu tesislerin tamamlayıcısı sayılacak yerlerin tamamı,(4). 2. Depo, gıda satış ve diğer perakende faaliyet gösteren işletmeler-Gıda Satış Yeri: Her türlü ham, yarı mamul ve mamul gıda maddelerinin toptan veya perakende dağıtım ve satışının yapıldığı ve bunların satış için depolandığı yerler(5). 3. Toplu tüketim işletmeleri- Toplu tüketim yeri: Gıda maddelerinin tekniğine uygun şekilde işlendiği, üretildiği ve aynı mekânda tüketime sunulduğu yerler(6). Gıda Kanunu; Kayıt işlemine tâbi işletmeler, faaliyetleri ile ilgili işletme kayıtlarını Bakanlığa yaptırmak zorunluluğu getirmekte(7) ve yönetmelikle yaptığı düzenlemede de, kayıt belgelerinin üzerinde yazılı ticaret unvanı, gerçek ve tüzel kişi, işletme adresi ve faaliyet konusu için geçerli olduğunu bildirmiştir(8).
Yukarıda 3 nolu maddeden de anlaşılacağı üzere lokanta, fast-food, kebap, kafe, restoran gibi gıda işletmeleri Toplu Tüketim İşletmesi kabul edilirken, Tabldot Yemek ve Hazır Yemek Üretimi kanun ile düzenlenerek Gıda Üretim, Depo, Gıda Satış ve Diğer Perakende İşletmesi olarak kabul edilmiştir (9)(10).
Tabii ki, hiçbir sektörün pandemi sürecinde işsiz kalması arzu edilecek bir durum değil. İnşallah bir an önce sona ermesi en büyük temennimiz. Toplu yemek firmaları da bir taraftan müşteri kaybederken, diğer taraftan gıda fiyatlarındaki artış en çok onların bellerini büktü. Yasal normları karşılamak için başta çalıştırılması zorunlu teknik personel olmak üzere bir çok ilave maliyete katlanmalarına karşın, yasal olarak yeterlilikleri bulunmayan işletmelerin, damping fiyatlarla toplu yemek firmalarının müşterilerine gitmeleri haksız rekabettir.
Burada en büyük sorumluluk İlçe Tarım Müdürlükleri ve işletmelerine yemek alan işverenlerimizdedir. Bakanlıktan, gıda kontrollerinde bu hususun gözetilmesini ve insanların güvenilir yemek yemelerini sağlamalarını, işverenlerimizin risk almamalarını, güvenilir yemek almalarını bekliyor ve tavsiye ediyorum.
Son olarak işletmenize yemek getiren firmanın Gıda Kayıt Belgesi olup/olmadığını, kayıt belgesinin niteliğini http://ggbs.tarim.gov.tr/cis/servlet/StartCISPage?PAGEURL=/FSIS/ggbs.onayliIsletmeSorgu.html web adresinden sorgulayabilirsiniz. Eğer kayıt belgesinin faaliyet konusu kısmında “GIDA ÜRETİMİ” yazmıyorsa, sadece “TOPLU TÜKETİM İŞLETMELERİ” yazıyorsa, yasal olarak taşıma yemek hizmeti vermesi mümkün değildir.
Dipnotlar
(1) Gıda Hijyeni Yönetmeliği Madde 4/2-e
(2) Gıda İşetmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik
(3) Gıda İşetmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik, Ek-14
(4) Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik Madde 4/2-h
(5) Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik Madde 4/2-ı
(6) Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik Madde 4/2-i
(7) 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı ve Gıda Yem Kanunu Madde 30/1
(8) Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik Madde 6/4
(9) 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı ve Gıda Yem Kanunu Ek-1
(10) Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 04.01.2019 Tarih ve 24266 Sayılı Kayıt ve Onay İşlemler ile Yerel, Marjinal, Sınırlı Faaliyetler Hakkında Açıklamalar Yönergesi BÖLÜM 1/C-3
- GÜNDEM VE MESAJ - Nisan 15, 2024
- NE İSTİYORUZ? - Şubat 29, 2024
- HERCÜMERÇ (*) - Ocak 26, 2024
Comment here