Hayvansal protein güvencesi Kanatlı eti ve yumurta üretimi

Son yıllarda tarım alanındayeterince üretim yapamaz hale gelmemizin bizleri düşürdüğü aczin ezikliğinden bir türlü kurtulamadık. Türkiye’de, tarım ürünlerinin tamamına yakınını ithalata muhtaç etmeden üreten bir çiftçimiz vardı.

Ne oldu o yüz akı çiftçilere?Şehirlere göç ettiler de üretim yapacak kimse kalmadı mı?Nüfusumuz arttı mülteci akınlarıyla birleşti de doyurulamaz seviyeye mi çıktı?
Topraklar mı verimsizleşti? Bu sorularınhepsine evet deyip geçmek mümkündür. Ama bu çok doğru bir cevap olmaz. Bugün içinde bulunduğumuz aczin ana sebebi, hor görülen, teşvik edilmeyen, ithalatlarla baltalanan tarımın karlılığını (fiziblitesini)ve saygınlığını giderek kaybetmiş olmasıdır.

Ürün fiyatlarının düşük kalması sonucu üretim girdi maliyetlerindeki artışın karşılanamayıp zarar edilmesi, beklenen gelire bir türlü erişilemeyip, harcanan çaba ve emeğin karşılığının alınamaması, ödenemeyen krediler, kapıya dayanan icralar çiftçiyi çiftçilikten soğutmuştur. Bu sebeplerle boş bırakılan ekim alanları her geçen sene artmaktadır.Diğer tarafta halkın mevcut gelirini enflasyondan koruyamayıp giderek fakirleşmesi, tüketicinin çok büyük bir kısmının alım gücünü kaybetmesi sonucu içine düştüğü ekonomik krizin kıskacında çaresizce çırpınıyor olması, ümitsizliğimizi daha da artırmaktadır.

İthalatüretim açıklarını kapatmak için her yıl başvurulacakbir çözüm değildir.Tarımsal ürün ithalatı üreticiyi yıpratıp küstüren bir nankörlük,hazineyi kemiren bir illet, dışa bağımlılığı artıran bir zafiyettir. Türkiye’nin üretimi artıracak politikalar uygulamaktan başka çıkış yolu yoktur.

Kanatlı eti ve yumurta sektörünün2022 üretim dönemini, yaşanan çeşitli olumsuzluklara rağmen başarılı sayılabilecek bir sonuçla tamamladığını söyleyebilirim.Konuyla ilgili üretim sonuçlarını ve değerlendirmelerimi aşağıda sizlerin bilgilerinize sunuyorum.

ÜRETİM

2022 yılı kümes hayvanları üretim sonuçları TÜİK tarafından 2023 Şubat ayında açıklandı. Bu kuruluşun tespitlerine göre kanatlı eti sektörü 2022 yılında;

417.995ton tavuk eti
646ton hindi eti ve
808.539.000 adet sofralık yumurta üretmiştir.

Bir önceki yıla oranla 2022 de üretim;

Tavuk etinde %7,7
Hindi etinde %4,6
Yumurtada %2,6 artış sağlamıştır.

Tavuk ve Hindi EtiÜretimi:

Tavuk eti sektörü2013 den bu tarafa geçen son 10yılın üçünde toplam %2,6 küçülmesine rağmen toplamda %35,3 büyümüştür. Hindi eti üretiminde son on yılın beşinde toplam %45,8 küçülme yaşanmıştır. Kalan beş yıl içinde toparlayan hindi eti üretimi toplamda tavuk eti gelişme oranına yetişmiş, %35,3 büyüme başarısı göstermiştir.

Yumurta Üretimi:

Son on yıllık yumurta üretimindeüç yılda meydana gelen (toplam %-5,5) düşüşsonrasında geri kalan yedi yıldaki performansı sonucu on yıllık sürede toplam %29,5büyüme sağlamıştır.

Kaynak:TÜİKNot: Köy tavukçuluğundan üretilen yumurtalar hariçtir.

Durum Değerlendirmesi:

2022 yılında pandemi ve ekonomik kriz koşullarına rağmen üretimde yaşanmış olan bu performans kanatlı eti ve yumurta sektörü için gurur verici bir durumdur. Aynı zamanda bu performansın hayvansal protein ihtiyacımızın karşılanması konusunda bir güvence oluşturduğunu düşünüyorum.

Tarım Orman Bakanlığı ve yetkili kurullarca uygulanan yanlış politikalar ve tespit edilen düşük süt fiyatları nedeniyle,bir yılı aşkın süreden beri sağmal inekler kesime gönderilmektedir.Kırmızı et ve süt üretimindeyaşanan kriz zirveye tırmanmış durumdadır. Yaşanmakta olan bu olumsuzluklar karşısında hayvansal protein kaynağı olaraktavuk eti ve yumurta üretiminin önemi daha da artmıştır.

Aslında yem, ilaç, enerji gibi girdi maliyetlerinin anormal artmış olmasının yarattığı sorunlar kırmızı et ve sütü krize soktuğu gibi tavukçuluk sektörünü de sıkıntıya sokmuştur. Ancak, piliç etiüretim dönemlerinin iki ay gibi kısa oluşu, yılda 5 dönem besi yapılabilmesi, sektörün oturmuş bir sözleşmeli piliç yetiştirme sistemine sahip olması ve nihayet piliç eti üreten entegre firmalarınüretimin tüm aşamalarını bir çatı altında toplamış olmanın verdiği avantajlarlakrizler karşısında daha dirençli durabildiklerini söylemek mümkündür.Entegrasyonlarda üretimden pazarlama aşamasına gelene kadar hiçbir ürünün satışının yapılmadığı, üretim girdi ve giderlerinin tamamının işletme sermayesinden karşılanmak suretiyle ürün maliyetinin minimalize edildiği de gözden ırak tutulmamalıdır. Nihai ürünün toptancıya tesliminde serbest piyasa koşullarında oluşan fiyatla tüm gelir elde edilmiş olmaktadır.

Sonuç olarak, kanatlı eti ve yumurtanın, en ucuz hayvansal protein kaynağı olarak piyasadabirinci sıradaki yerini ve değerini 2023 yılında da korumaya devam edeceğini beklediğimi söyleyebilirim.