Kategori Dışı

Gıda denetimleri 

Gıda denetimleri

 

Gıda Kanunumuz ve bu kanuna istinaden yayımlanan Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair Yönetmelik gıda işletmelerinin üretim, işleme ve dağıtımın tüm aşamalarının kontrol görevini Tarım ve Orman Bakanlığı’na vermektedir. Her ne kadar kanunda resmi kontrol olarak tanımlanmış olsa da, bu işlem anlamda gıda denetimidir.
Yönetmelikteki amaçlar bölümünde;

  • Doğrudan veya çevre aracılığıyla oluşabilecek risklerin önlenmesi,
  • Bertaraf edilmesi veya kabul edilebilir seviyelere indirilmesi,
  • Tüketici menfaatlerinin korunması,
  • Haksız rekabetin önlenmesi  ifadelerine yer verilmiştir.

Kanun ve yönetmeliğin yanı sıra, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün Gıdanın Resmi Kontrolü ve İdari Yaptırımlar Prosedürü başlığını taşıyan genelgesinde de, kontrol görevlisinin denetim aşamasında;

  • Kimliğini ibraz ederek tanıtması,
  • İşletme yetkilisine resmi kontrolün amacı konusunda bilgi vermesi,
  • Üretim yerlerindeki kontrollerde takıların çıkarılması, yanında götürdüğü koruyucu iş önlüğü, bone vb. kıyafetleri giymesi,
  • Ellerini yıkayıp, dezenfekte etmesi,
  • Denetimde tespit edilen hususlarda işletme yetkilisine bilgi verilmesi,
  • Eksikliklerin giderilmesi ve verilecek süre ile ilgili mutabakata varılmaya çalışılması
  • Denetim süresi boyunca işletme sahibi ve çalışanları ile nezaket kuralları çerçevesinde diyaloğa girilmesi,
  • Kontrolü yapılan işletmeden iyi dileklerle ayrılması  talimatlarına yer verilmektedir.
    Bakanlık il ve ilçe teşkilatlarına mensup gıda kontrolörleri kanun, yönetmelikler ve talimatlarda verilen görev ve yetkilere istinaden, bizzat gıda işletmelerine giderek, resmi kontrol ve gıda denetimlerini yapılıyorlar.

Gıda işletmelerini ellerindeki 4 sayfa ve 63 parametreden oluşan Resmi Kontrol Formu’na göre denetleyip, işletme uygunsa Asgari Teknik ve Hijyen Şartların Oluştuğuna dair rapor veriyorlar, giderilebilecek minör eksiklik tespit edildiyse buna dair süre veriyorlar, mevzuata aykırı işlemler tespit ettiklerinde ise bunu tutanak altına alıp, idari yaptırım uygulanmak üzere ilgili makama gönderiyorlar.

Kağıt üzerinde her şey çok güzel, açık ve net. İşini doğru yapan gıda işletmecisinin hiçbir şeyden çekinmesine gerek yok. İşini kötü yapanlar düşünsün. Öyle ya, bakanlığın idari para cezası ve işletmeyi kapatmaya varan yetkileri var.

Ama gerçekte durum böyle mi? Tüketici korunuyor, haksız rekabet önlenebiliyor mu? Kontrollerde Kanun, Yönetmelik ve Talimatnamelerdeki kurallar ve ciddiyete birebir uyuluyor mu?

Bir kere tüketicinin korunamadığı ve haksız rekabetin önlenemediği ortada. Zira bir yerde yemek yiyeceğiniz zaman ya da bir gıda maddesi alırken gıda güvenliği, hijyen ve kalite yönünden her zaman içiniz rahat mı? Her önünüze gelen her yerden gönül rahatlığıyla yemek yiyebiliyor musunuz, bilmediğiniz dükkânlardan gözünüz kapalı olarak et, tavuk, simit, açma, poğaça, pasta alabiliyor musunuz? Verdiğiniz cevabı duyar gibiyim.

Gıdadaki deneyimim yaklaşık 35 yıl. Bu zaman zarfında gıda ile ilgili yasal prosedürleri yakından takip edip, işletmelerimde tavizsiz uygulama gayret ettim. Yönettiğim gıda işletmeleri bir çok defa gıda kontrolüne tabi tutuldular. Kendi yaşadıklarımdan tespitlerim şudur;

  • Kendilerini ismen tanıtmalarına ve ne için geldiklerini söylemelerine rağmen, bu zamana kadar hiçbir gıda kontrol görevlisinin kimlik kartlarını gösterdiklerine hiç şahit olmadık. Her defasında biz sorduk, onlar gösterdiler.
  • Hiçbir kontrol görevlisine bırakın takılarını çıkarmayı, ellerini yıkamalarını teklif etmeyi, bir çoğu gıda üretim alanına (amiyane tabirle) “langır-lungur” dalmaya çalışıyorlar. Bu zamana kadar hiç koruyucu materyal getirdiklerine şahit olmadık. Tarafımızdan verilen galoş, bone, bir kullanımlık önlük giymeleri istenildiğinde ise genelde gönülsüz davranıyorlar.
  • Hijyen Yönetmeliği ve çalıştırılması zorunlu personel ile ilgili mevzuatı yeterince bilmedikleri için haksız belge ve proses taleplerine, mevzuat hükümleri doğrultusunda itiraz edildiğinde de, mevzuata bakmak yerine polemik yapmaktan geri durmuyorlar.
  • Yukarıdaki maddelerdeki mevzuatın gıda işletmecisine verdiği haklar kullanıldığında da, işletmeniz ne kadar mevzuata uygun olursa olsun, nezaket bir yana işveren veya temsilcisini kendi personelinin önünde küçük duruma düşürüyorlar.

Resmi gıda kontrolleri mevzuatın tarif ettiği esas ve usuller ile görevin gerektirdiği ciddiyet içinde yapılmadığı sürece gıda terörü ve haksız rekabetin önüne geçmek mümkün değildir.

 

Loading

Engin Güner
Latest posts by Engin Güner (see all)
Paylaş :

Comment here