İhracatın tadı kaçtı -1

Her yıl en az iki defa kanatlı sektörünün ihracat durumunu inceleyip elde ettiğim bilgileri sizlerle paylaşıyorum. 2023 yılının ilk 6 aylık ihracat durumunu gösteren Ege İhracatçılar Birliği ve Besd-Bir kaynaklı “Kanatlı eti ve yumurta ihracatı” bilgilerini ve üzerinde yaptığım değerlendirmeleri bu defa iki bölüm halinde bilgilerinize sunacağım. Yumurta ihracatı ile ilgili bilgi ve değerlendirmelerimi dergimizin gelecek sayısında bulacaksınız.

Kanatlı Eti İhracatı

2020-2023 dönemi ilk altı ayındaki “Kanatlı eti ve sakatatı” (piliç ve tavuk eti +hindi eti + tavukayağı + ileri işlenmiş ürünler + diğer kanatlılar) ihracat sonuçlarını “İhracat miktarları” başlıklı Tablo 1. de, arkasından Tablo 2. de “İhracat değerleri” konusundaki verileri ve değerlendirmelerimi bulacaksınız.

Tablo 1.de yer alan kanatlı eti ihracat MİKTARI grafiği ve veri tablosunu incelediğimde;

“Piliç ve tavuk eti” kalemi toplam ihracat miktarımızın yaklaşık %75 lik kısmını teşkil etmektedir. Piliç-

tavuk eti ve sakatatı ihracat miktarı 2023 yılının ilk altı ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla %-33 oranında düşmüştür. Tavukayağındaki düşüş %-30 olmuştur.

Toplam ihracat miktarını değerlendirdiğimizde, 2023 yılı ilk yarısında 2022 yılına kıyasla %-31 oranında düşme yaşanmıştır.

Tablo 2.de yer alan kanatlı eti ihracat DEĞERİ grafiği ve veri tablosunda ise durum şöyledir;

Kanatlı eti ve sakatatı ihracat değeri toplamı 2023 yılının ilk 6 ayında 2022 yılına kıyasla %-32 düşmüştür.
Piliç ve tavuk eti ihracat değerindeki düşüş %-35, tavukayağında ise %-28 oranında azalma gerçekleşmiştir.

Tablo 3.hindi eti ihracat MİKTARINI göstermektedir.

Hindi eti ihracat miktarı 2023 yılının ilk 6 ayında 2022 yılının aynı dönemine kıyasla %-20,4 oranında azalmıştır.
Aylar itibariyle değerlendirdiğimizde 2023 yılı ilk yarısında 2022 yılına kıyasla, Mayıs’ta %61 oranında ihracat miktarı artmış, buna karşılık, Ocak’ta %-45, Şubat’ta %-9, Mart’ta %-25, Nisan’da %-34, Haziran %-12 oranında ihracat değeri düşmüştür.

Hindi eti ihracat değeri 2023 yılının ilk 6 ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %-12 oranında azalmıştır.
Aylar itibariyle değerlendirdiğimizde 2023 yılı ilk yarısında 2022 yılına kıyasla, Mayıs ve Haziran aylarında sırasıyla %64 ve %19 oranında ihracat değeri artmış, buna karşılık, Ocak’ta %-25, Şubat’ta %-20, Mart’ta %-31, Nisan’da %-27 oranında ihracat değeri düşmüştür.

Tavuk Ayağı ve İleri İşlenmiş Kanatlı Eti Ürünleri

Tablolu grafiklerde görünmeyen ihracat kalemlerinden;

“Tavuk ayağı” 2023 yılı ihracat miktarımızda da bir önceki yılın ilk 6 ayına kıyasla %-30, ihracat değerinde ise %-28 oranında düşüş yaşanmıştır.
“İleri işlenmiş kanatlı etleri” aynı süreçte ihracat miktarı %-21, değeri %-15 düşüş göstermiştir.

2023 ilk yarı sonuçlarına bakarak yılın ikinci yarısında da ihracatın bir önceki yıldan düşük düzeyde sonuçlanacağını tahmin etmek mümkündür. Neden böyle düşündüğümü açıklamam gerekirse;

2023 ilk yarısında ortaya çıkan Kuş gribi vakaları nedeniyle bazı ülkelerin Türkiye’den kanatlı hayvan ürünleri ithalatını durdurmuş olması ihracatımızın düşmesinde önemli rol oynamıştır. Buna rağmen Irak’ın ülkemizin Kuş gribi görülmeyen bölgelerinde üretilen kanatlı hayvan ürünlerini ithal etmeye devam etmesi bu olumsuzluğun etkisi azaltmıştır. Uluslararası karantina kurallarının kaldırılmasına kadar Kuş gribi ihracatımızı olumsuz etkilemeye devam edecektir.
Kanatlı hayvan ürünleri üretiminde kullanılan girdilerin yarıdan fazlası (damızlık, yem hammaddesi, aşı, ilaç, vitamin, mineral vb.) yurtdışından, yani ithalatla temin edilmektedir. Döviz kurlarında üst üste yaşanan olumsuz gelişmeler, Türk Lirasının sürekli değer kaybetmesi ithalata bağlı üretim girdilerinin maliyetini tahminlerin ötesinde artırmıştır. Dünya kanatlı eti pazarındaki fiyatlarla ülkemiz maliyetleri arasındaki makas iyice açılmış, karlılık çizgisinin altına inmiş ve yüksek maliyetli kanatlı ürünleri uluslararası rekabette zayıf düşmüştür.

Tüm bu olumsuzluklara rağmen mevcut pazarımızı kaybetmemek için zararına dahi olsa bir ölçüde ihracatın devam etmesinin zorunlu olduğu kanaatindeyim. Mevcut durumda ihracatın düşmesine paralel olarak üretim miktarında da düşme olmasını beklemek hiç de yanlış olmayacaktır.