Yazarlar

KANATLI ETİ İHRACATI SINAVDA

 

KANATLI ETİ İHRACATI SINAVDA

 

2018 yılının üçüncü çeyreğinde Türk Lirasının hızla değer kaybetmesiyle başlayan ekonomik krizin ağırlaşarak devam ettiği 2024 yılını da geride bıraktık. Kemer sıkarak, ya sabır çekerek geçirmeye çalışacağımız sancılı bir 2025 yılına umutsuz ve bozuk moralle girdik. Allah herkesin yardımcısı olsun.

 

2023 ve 2024 yıllarında ortaya çıkan kuş gribi salgınları ve ekonomik kriz, her şeye rağmen yolunda giden kanatlı eti dış ticaretinin dengesini bozmuştur. Ayrıca, Ticaret Bakanlığı tarafından 01 Mayıs-31 Aralık 2024 tarihleri arasında uygulanan “Tavuk eti ihracat sınırlaması” kararının yarattığı stres, sektörde beklenmeyen ek bir krizin yaşanmasına sebep olmuştur.

 

Bu koşullarda 2024 yılı kanatlı eti ihracatının nasıl gerçekleştiğini Ege İhracatçı Birlikleri(EİB) verileri ışığında değerlendirelim.

 

Tavuk ve hindi etleri toplamından oluşturduğum “Kanatlı Eti İhracatı” 1 no’lu grafiği inceleyerek

konumuza giriş yapalım. Ekonomik krizin başladığı 2018 yılını takip eden,

  • 2019 yılında ihracat miktarı (400.619 ton) bir önceki yıla göre%-2,5 düşmüş,
  • Devam eden krize rağmenihracat miktarı oranları 2020’de %7,5, 2021’de 17,2 ve 2022 yılında da 9,6 artmıştır.2023 yılında ise ihracat miktarı (395.065 ton) bir önceki yıla kıyasla %-27,6 azalmıştır.
  • 2024 yılında tavuk ve hindi etlerinden oluşan ihracat miktarı 284.594 ton olmuş, 2023’e göre %-29 gerilemiştir
  • Tavukayağı ve ileri işlenmiş ürünler dahil “Kanatlı eti ve sakatatı” toplam ihracat miktarı 451.842 Ton olup 2023 yılına oranla %14 gerilemiştir.
  • 2024 yılında “Tavuk ve hindi” etleri ihracatındaki (%-29) düşüşe rağmen, ihracat sınırlamasına tabi olmayan tavukayağı (%39) ve özellikle ileri işlenmiş ürünlerdeki (%23) ihracat artışları, “Kanatlı eti ve sakatatı” toplamında düşüş oranının daha az olmasını sağlamıştır.
  • 2022 yılına (553.083 ton) kıyasla 2024 yılı ihracat miktarı(284.594 ton) %-48,5 düşüktür.
  • Bir önceki yıla kıyasla tavuk eti ihracatında %-29, hindi eti ihracatında %-32 gerileme yaşanmıştır.
  • 2024 yılında tavukayağı ihracatı (43.096 ton) 2023’e göre %39, ileri işlenmiş kanatlı etleri ihracat miktarı (118.783 ton) %23oranında artmıştır.


*Tavuk+Hindi etleritoplamı (Tavukayağı ve ileri işlenmiş ürünler hariç)

 

Kanatlı eti üretiminin ne kadarı ihraç ediliyor?

Hazırladığım Grafik 2. bu soruya yanıt veriyor. 12 yıllık süreçte yapılan kanatlı eti üretimine göre;

  • 2022 yılında yapılan 553.083 ton ihracat, o yılgerçekleşen kanatlı eti üretiminin%22,4’ünü teşkil etmiştir ki, bu oran 12 yıllık süreçteki en yüksek ihracat seviyesidir.
  • 2024 yılında gerçekleşen 284.594 ton ihracat miktarı, üretimin %11,3 oranında kalmıştır. Bu oran da 12 yıllık süreçteki en düşük ihracat seviyesidir.

*Tavuk+Hindi etleri toplamı (Tavukayağı ve ileri işlenmiş ürünler hariç)

 

Kanatlı Eti ve Sakatatı İhracatı

‘Grafik 3.’“Türkiye Kanatlı Eti ve Sakatatı İhracat miktar ve Değeri”  tablosu, 10 yıllık derinlikte yapılan ihracatın ‘miktar’ ve  ‘değer’ bilgilerini birlikte göstermektedir.

İhracat Değeri: 2022 yılında yapılan 705.563 ton ihracat miktarı karşılığında 1.138.006.000 USD gelir sağlanarak bir milyar Dolar eşiği geçilmiştir. Toplam ihracat değeri bir önceki yıla göre %27,3 artmıştır. Böylece, 2022 yılı ihracatı hem miktar hem de değer olarak rekora ulaşmış görünmektedir.

 

Bir önceki yıla kıyasla 2024 yılı ihracat değeri:

  • Kanatlı eti ve sakatatı toplamında %-25 azalmıştır.
  • En büyük kalem olan tavuk eti ihracat değeri de %-26.
  • Hindi eti ihracat değerinde %-41 gerilemiştir.
  • Tavukayağı ihracat değeri %14,
  • İleri işlenmiş kanatlı etleri ihracat değeri de %23 artmıştır.

 

 

İhracat Yapılan Ülkeler:

Son zamanlarda her yıl 90 ila100 arasında ülkeye ihracat yapılırken 2024 yılında ülke sayısı 75 civarına düşmüştür. Geçtiğimiz yıl (tavukayağı hariç) toplam ihracatın miktar olarak  %70.’i, değer olarak %58’i Irak’a yapılmıştır.

Irak’ın açık ara birinci olduğu ihracat değeri sıralamasında büyüklüğe göre ilk 10’a giren diğer 9 ülke dizilimi; Venezuela, Özbekistan, Suriye, Moritanya, B.A.E., Beyaz Rusya, Katar, Gürcistan, Kuveyt olarak sıralanmıştır.

Değerli okurlarım, 6 yıldır kanatlı eti ve sakatatı ihracatımız ekonomik kriz, kuş gribi salgını ve son yılda uygulanan ihracat sınırlaması baskıları altında şekillenmiştir. Özellikle kuş gribi vakalarının görüldüğü yıllarda, ısıl işlem gören ileri işlenmiş ürünlere yabancı ülkeler ithalat yasağı uygulamadıkları için bu kaleme talep artmıştır. Isıl işlem gören ileri işlenmiş kanatlı ürünleri ihracat miktarı ve sağlanan gelir son beş yılda düzenli olarak artarken, çiğ kanatlı eti ihracatında düşüşler yaşanmıştır. İhracat yasağı uygulamasının, 2024 yılı kanatlı eti ihracat miktarının düşmesi ve iç piyasa satış fiyatlarının yükselmesini önleme konularında etkili olduğu söylenebilir.

Yüce Canoler
Latest posts by Yüce Canoler (see all)
Paylaş :

Comment here