Mutfaklarda pişirme işlemleri sırasında ortaya çıkan bitkisel atık yağların çevre ve insan sağlığına zararlı olduğunu artık herkes biliyor. Ama biz yine de birkez daha hatırlatalım;
Bitkisel atık yağlar insan sağlığına zararlıdır.
Bitkisel atık yağlar, yemeklerin pişirilmesi sırasında yüksek sıcaklıklara maruz kaldıklarında yapıları değişir ve trans yağ asitleri oluşur. Trans yağ asitleri, kötü kolesterolü yükseltir ve kalp hastalıkları riskini arttırır. Ayrıca bu atık yağlar, vücudumuzda iltihaplanmaya yol açar ve sindirim sorunlarına neden olur. Bu nedenlerden dolayı, pişirme işlemlerinden çıkan bitkisel atık yağları tekrar kullanmaktan kaçınmak önemlidir. Ayrıca sağlıklı yağlar tercih ederek ve yemekleri pişirirken yağın yanmamasına dikkat ederek bu olumsuz etkileri en aza indirebilirsiniz.
Bunun yerine atık yağları sızdırmaz kaplarda biriktirip belediyenin belirlediği toplama noktalarına götürmek ya da lisanslı toplayıcılara teslim etmek daha sağlıklı bir seçenektir.
Bitkisel atık yağlar, insan sağlığına olduğu kadar çevreye de ciddi zararlar vermektedir.
Atık yağlar, atık sularda bozunabilirlik oranı düşük olduğu için su kaynaklarının kirlenmesine sebep olmaktadır. Kanalizasyon sistemlerini tıkayarak kısa sürede ciddi altyapı sorunlarına yol açmaktadır.Bunun yanı sıra çöpe atılması durumunda toprak ve su kaynaklarına sızan atık yağlar doğal yaşamı tehdit etmekte ve çevresel kirliliğe sebep olmaktadır.
Çevre ve insan sağlığına zararlı olan bitkisel atık yağlar toplanmalıdır.
Çünkü bu yağlar geri dönüşüme kazandırılarak biyodizel yakıt üretiminde kullanılabilir. Bu sayede hem çevreye zarar vermekten kaçınılır hem de yenilenebilir bir enerji kaynağı elde edilmiş olur. Bitkisel atık yağların toplanmaması durumunda ise ciddi riskler ortaya çıkabilir.
Evlerde oluşan bitkisel atık yağlar
Genellikle belediyeler ile ortak çalışma yapan lisanslı toplayıcı firmalar tarafından toplanmakta, birçok belediye çeşitli noktalara bitkisel atık yağ kumbarası koymaktadır. Ayrıca bazı zincir marketler, atık yağları toplamak için çeşitli programlar düzenleyerek bu konuda farkındalık oluşturmaktadırlar. Evlerde biriktirdiğimiz atık yağları bir pet şişede biriktirerek geri dönüşüme kazandırılacak yerlere teslim edebiliriz. Teslim edilecek yer konusunda bilgi sahibi değilseniz, bulunduğunuz belediyenin çevre birimini arayarak destek isteyebilirsiniz. Unutmayınız ki, belediyeler evlerde oluşan bitkisel atık yağları toplatmakla yükümlüdür.
İşletme sahipleri atık yağlarını lisanslı toplayıcılara teslim etmelidir.
Burada önemli bir ayrıntı vardır. İşletmeler lisanslı toplayıcılara atık yağlarını Çevre Bakanlığı’nın MoTAT uygulamasını kullanarak teslim etmelidir. Aksi takdirde teslim edilen atık yağlar kayıt altına alınamamakta ve biyodizel üretiminde kullanılamamaktadır. Bitkisel atık yağ toplayan kişi ya da kuruluşlar lisanslı dahi olsalar MoTAT uygulaması kullanmadan atık yağ toplayamazlar. MoTAT sız toplanan atık yağlar her halükarda kayıt dışı ya da yasadışı konumundadır. Böyle bir durumda atık yağlarını kayıt dışı veren işletme de, lisanslı dahi olsa toplayıcı da yasal sorumluluk altına girmiş olur.
Atık yağlarınızı yasalara uygun şekilde vermek için ne yapmalı?
Bunun için önce EÇBS (Entegre Çevre Bilgi Sistemine) kayıt olmak gerekmektedir.
EÇBS (Entegre Çevre Bilgi Sistemi); Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından kurulan, çevre mevzuatı kapsamında tesis, firma ve şahısların yükümlülüklerini yerine getirmelerini kolaylaştıran uygulamalara giriş yapabildiği çevrim içi bir platformdur.
Entegre çevre bilgi sistemine (EÇBS) nasıl kayıt olunur?
Firma/kurum kaydolmak için imza yetkisi bulunan firma yetkilisi tarafından EÇBS’ ye e-devlet şifresi ile giriş yapar. Şirket bilgileri girildikten sonra sistem tarafından otomatik olarak kayıt formu oluşturulur. Bu kayıt formu firma yetkilisi tarafından imzalandıktan sonra Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bağlı il müdürlüklerine verilir. İl müdürlüğü kontrollerini sağladıktan sonra firmanın entegre çevre bilgi sistemi üzerinde aktivasyonunu gerçekleştirir.
Peki MoTAT nedir?
MoTAT, Mobil Atık Takip Sistemi, EÇBS içerisinde bulunan bir uygulamadır. Bu uygulama sayesinde tehlikeli atıklarınızı lisanslı taşıyıcılara verebilirsiniz.
MoTAT zorunlu mu?
Bitkisel atık yağların teslim edilmesinde Mobil Atık Takip Sistemi (MoTAT) uygulaması kullanımı zorunludur.
MoTAT bildirimi nasıl yapılır?
EÇBS ’ye giriş yapıldıktan sonra, “Atık Yönetim Uygulaması (TABS/ MoTAT / KDS)” uygulaması seçilir. İlgili tesis seçilerek uygulamaya git butonuna basılır. Açılan ekranda sol menüden “Atık Gönderim İşlemleri” başlığının altındaki “Taşıma Talebi Ekleme” butonu seçilir. İstenilen bilgiler doldurulduktan sonra oluşan “Taşıma Kontrol Numarası (TKN)” toplayıcı firmaya iletilir.
Sistem her ne kadar zor görünse de birçok gerikazanım tesisi ya da lisanslı toplayıcı bu konuda işletmelere yardımcı olmaktadır. Ayrıca internette sistemin kullanımına yönelik birçok video ve açıklama da bulunmaktadır.
Unutmayalım ki atık yağlarınızı yasal yollarla teslim etmezseniz bunları korsan toplayıcılar toplayacaktır. Korsan toplayıcılar ise genellikle kaçak yollarla topladıkları ya da işletmelerin haberi olmadan çaldıkları atık yağları yeniden gıda sektörüne ya da kaçak akaryakıt sektörüne satmakta ve haksız kazanç elde etmektedir. Kaçak yollarla toplanan ve kaçak alanlarda kullanılan atık yağlar toplum ve çevre sağlığı için önemli ölçüde tehdit oluşturmaktadır. Bu gün ülkemizde toplanan bitkisel atık yağların yarısından fazlası kaçak yollarla toplanmaktadır. Bu nedenle atık yağların yasal yollarla teslim edilmesi çevreye ve topluma karşı sorumlu birer vatandaş olarak hepimizin görevidir.
- “Kalıcı olmalı ve istihdam yaratmalı”Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Işın Çelebi - Nisan 23, 2024
- Kutlu Olsun - Nisan 23, 2024
- “8. Gıda Güvenliği Kongresi”nde Yeni Gıda Güvenliği Riskleri ve Birbirinden Önemli Konular Ele Alınacak… - Nisan 22, 2024
Comment here