19 Aralık’ da medyada geniş şekilde yer bulan haberlerde; yiyecek-içecek işletmelerinin giriş kapısının önüne ve masalara fiyat listelere ilişkin belgelerin konulmasının zorunluluk haline geldiği ve bununla ilgili olarak Fiyat Etiketi Yönetmeliği’nde değişiklik yapıldığı bildirildi.
Oysa aynı yönetmeliğin 5 ve 8. maddelerinde, tüm işletmelerde tarife ve fiyat listelerinin yer alması bir zorunluluktu. Bu zorunluluk perakende gıda işletmelerinde kapı girişi ve masa üzerleri olarak ayrıca tanımlandı.
İyi güzel de, kamu kurumları bu zamana kadar hangi kuralları sıkı-sıkıya takip etmiş de uygulamış ki, bu kuralın yerine getirilmesini sağlayacak?
Kapalı alanlar ve taşıtlarda sigara içilmesi, saat 22.00’den sonra tütün mamulleri ve alkollü içki satışı, trafikte emniyet şeritlerinde yolculuk yasak. Ama başta lokantalar olmak üzere çoğu kapalı alanda ve araçların tamamında sigara içiliyor. 22.00’den sonra bir sürü bayi sigara ve alkol satıyor. Başta kamu görevlileri olmak üzere emniyet şeritleri neredeyse hiç boş kalmıyor.
Daha önceleri getirilen yasaklar bir işe yaradı mı? Kurallara uyan vatandaşlar üzerinde etkisi var.
Ama ya uymayanlar…
Son kuralı uygulamaktan Ticaret Bakanlığı ve belediyeler sorumlu. Mahalli idareler yani belediyeler, oy kaygıları olduğu için vatandaşla karşı karşıya kalmamak için temel görevlerini yerine getirmekten bile imtina ediyor. Bunu kontrol ederler mi? Hiç sanmam.
Kuralın uygulanmasından asıl sorumlu olan Ticaret Bakanlığı, hafta sonu ve genel tatil günleri dâhil, 7/24 norm denetimi yapabilecek kadrolara sahip mi? Buna da şahit olmadık.
Ceza mekanizmasının amacı, muhatabını usulsüzlükten caydırmak, haksız rekabetin önüne geçmek, tüketicinin haklarını korumaktır. Farz edelim ki, Bakanlık görevlileri denetim yaptı ve uygunsuzluğu tespit etti. Cezası ne kadar? 2024 yılı için 2.172 TL. En basit bir lokanta ve kafenin giriş kısmı ve masaları üzerlerine koyacağı mönü listelerinin tasarım ve baskı maliyeti,öngörülen idari para cezasının en az bir kaç katı…
Mönü fiyat listeleri değişikliklerinde yapılacak masraf kesin, Bakanlık’tan gelecek denetim ve idari para cezası ihtimal. Bu iki seçenek bir arada değerlendirildiğinde; yasal düzenleme caydırıcılıktan ziyade teşvik etmeye yönelik gibi görünüyor. Bir de kötü niyetli işletmecilerin, başta turistler olmak üzere müşterilerini kazıklama düşüncelerini de hesaba katarsak, gerisine siz karar verin.
Aynı hikâyeyi ve haksız rekabeti; kapalı alanlarda sigara içiren lokantalarda, taksilerde, 22.00’den sonra sigara ve alkollü içecek satan bayilerde görüyoruz.
Öteden beri söylüyoruz. Mahalli idarelerin-belediyelerin etkili bir denetim yapması ve ceza uygulaması mümkün değildir. Çünkü belediye başkanlarının tekrar seçilmek, seçilmek için de oy kaygıları var. Ayrıca kolluk kuvvetlerinin sahip olduğu, zor kullanma yetkilerine sahip değiller.
Tüketicinin menfaatlerinin korunması, üretici, servis sağlayıcı ve esnafın da haksız rekabetten etkilenmemesi için bu tür kontrollerin kolluk kuvvetleri (polis ve jandarma) nezaretinden, sürekli ve 7/24 esasına göre yapılması gerekir.Ama maalesef acı bir gerçek var. Biz daha araç ve yaya trafiğini kontrol edemedik.
Bu arada yeni asgari ücret açıklandı. Son iki yıldan beri kural değişmedi. Devletin kurumları enflasyonu daha düşük hesaplamasına rağmen, asgari ücrete (son iki yıldır) yıllık bazda net % 100 zam yapılıyor. Maliyet hesabıyla çalışan işletmeler, bunu fiyatların yansıtacaklar. Bu döngünün en büyük mağduru, sadece emekli aylıkları ile geçinmeye çalışanlar. Allah yardımcıları olsun.
Yine bir yılı bitiriyor ve yeni yıla giriyoruz. Her yeni yıla umutlarla başlarken, biri öncekini aratmaya başladı. Etrafımız zaten ateş çemberiydi. 2022 başında kuzey komşularımız savaşa tutuştu ve hala devam ediyor. 2023’e emsali görülmemiş bir deprem felaketiyle başladık. Yaralarımız çok taze… Ölenlere rahmet, kalanlara sabır ve kolaylıklar…
Son 3 aydan buyana Gazze’de yaşananlar… Çocuk, kadın, yaşlı, sivil demeden 20 binin üzerinde insan katledildi ve niyetlerinin de katliama devam etmek olduğu aşikâr. Dünyaya insan hakları bildirgeleri, sözleşmeler, raporlar ile insanlık dersi adı altında ayar verenler, bu katliama bilakis yol verdiler. Şu anda bunun pek farkına varamamış olabiliriz. Ancak, 2023 yılı dünya tarihinde bir milattır. 21. yüzyılda, bu kadar gelişmişliğin, bu kadar modernliğin, bu kadar iletişimin, bu kadar zenginliğin ortasındaki vahşetin laneti, bunu yapan canilerle, göz yuman işbirlikçi milletlerin peşini bırakmayacaktır. Klasik bir söylem olacak ama bir daha hiçbir şey eskisi gibi olmayacak.
Yeni yılın evrene, dünyamıza, bölgemize, ülkemize ve tüm canlılara barış, huzur, esenlik, sağlık getirmesini dilerim.
- GÜNDEM VE MESAJ - Nisan 15, 2024
- NE İSTİYORUZ? - Şubat 29, 2024
- HERCÜMERÇ (*) - Ocak 26, 2024
Comment here