Kanatlı eti ihracatımızın ilk yarısı

Kanatlı eti ihracatımızın ilk yarısı

Ekonomik krizin dünyamızı karartmaya devam ettiği bu günlerde ihracatımızın durumunu hiç merak ettiniz mi? Döviz kurlarındaki yükselme söylendiği gibi ihracatı cazip hale getirmiş midir? Geçmiş yıllarla mukayese edildiğinde nasıl bir grafikle karşı karşıya kalıyoruz? Bu sorulara cevap bulabilmek için Ege İhracatçı Birlikleri kaynaklarından edinilen döküm halindeki bilgilerden hareketle yaptığım bu çalışma sizlere kanatlı eti ve sakatatı ihracatımız hakkında gerekli bilgileri sağlayacaktır.

İçinde bulunduğumuz 2019 yılının ilk yarısında tavuk ayağı dahil gerçekleşen kanatlı eti ve sakatatı ihracat miktarı ve değeri üzerine hazırladığım “2014-2019 DÖNEMİ İLK 6 AY KANATLI ETİ İHRACATIMIZ” başlıklı tablolu grafiği inceleyerek işe başlayalım.

Tablonun geneline baktığımızda;

2014 yılının diğer yıllardan farklı olarak ihracat değeri toplamındaki yükselişin, miktar toplamındaki yükselişten daha büyük oranlarda olduğu dikkat çekmektedir.
2015-2019 arasında ise ihracat değeri artışının hız kestiğini, miktar toplamı ile arasındaki farkın küçüldüğünü görüyoruz.
Kuş gribi görülmesi nedeniyle 2015 yılı ihracat toplam değeri artış oranı bir önceki yıla göre %-32,7 ve 2016 yılında %-17,9 oranında gerilemiştir.
Toplam değerde bu kadar büyük düşüş olmasının sebebi miktardaki azalmanın yanında birim başına elde edilen ihracat değerinde de önemli bir gerileme yaşanmasıdır. Örneğin tavuk eti ihracat değeri 2014 yılında ortalama 1.650 USD/ton iken 2015 yılında bu değer %22,2 düşerek 1.350 USD/Tona, 2016 yılında da %17,5 düşerek 1.150 USD/Tona gerilemiştir. 2014 yılı toplam ihracat değeri ortalamasına göre 2015 ve 2016 yılları ihracat değerindeki toplam düşüş %43,6 olmuştur.
Tablomuzdaki sevindirici durum ise, 2016 yılında dibe vuran artış oranlarının 2017 yılında toparlanarak yükselişe geçmesi ve 2018, 2019 yıllarının ilk yarısında da bu yükselişin devam ediyor olmasıdır.

2016-2019 DÖNEMİ İLK 6 AYINDA YAPILAN KANATLI ETİ İHRACATI (MİKTAR TON – DEĞER BİN USD)

	*2016 İLK 6 AY TOP.*		*2017 İLK 6 AY TOP.*		*2018 İLK 6 AY TOP.*		*2019 İLK 6 AY TOP.*
*ÜRÜN ADI*	Miktar Ton	Değer bin USD	Miktar Ton	Değer Bin USD	Miktar Ton	Değer bin USD	Miktar Ton	Değer bin USD
*Tavuk eti*	*126.561*	*144.335*	*153.383*	*194.462*	*183.032*	*218.712*	*180.401*	*246.125*
*Tavuk ayağı*	*26.379*	*17.199*	*25.141*	*27.749*	*26.390*	*28.445*	*25.659*	*20.910*
*Hindi eti*	*2.553*	*5.103*	*2.901*	*4.343*	*3.278*	*5.270*	*6.822*	*11.837*
*Çiğ kanatlı eti*	*155.493*	*166.637*	*181.425*	*226.554*	*212.700*	*252.427*	*212.882*	*278.872*
*İleri işlenmiş Kan.Eti*	*5.802*	*11.180*	*13.663*	*20.869*	*16.765*	*24.462*	*20.121*	*28.912*
*KANATLI ETİ TOP.*	*161.295*	*177.817*	*195.088*	*247.423*	*229.465*	*276.889*	*233.003*	*307.784*

“2016-2019 DÖNEMİ İLK 6 AYINDA YAPILAN KANATLI ETİ İHRACATI” başlıklı tabloyu incelediğimizde aşağıdaki konular dikkat çekmektedir.

Kanatlı etleri ve sakatatı genel toplamı üzerinden baktığımızda 2019 yılında bir önceki yıla oranla ihracat miktarı %1,5, ihracat değeri %11,2 artmış görünmektedir.
“Tavuk eti” kalemi toplam ihracatımızın yaklaşık %75 lik kısmını (ayak hariç) teşkil etmektedir. Bu kalemde 2019 yılında yapılan ihracat miktarında bir önceki yıla oranla %-1,4 düşme olmuştur. Aynı dönemde ihracat değerinde ise %12,5 artış gerçekleşmiştir.
“Hindi eti” ihracat miktarı 2019 yılında bir önceki yıla oranla %108,1, ihracat değeri %124,6 oranında artış göstermiştir.
“Tavuk ayağı” ihracat miktarımızda da bir önceki yıla kıyasla %-2,8 ihracat değerinde ise %-26,5 düşüş meydana gelmiştir.
“İleri işlenmiş kanatlı etleri” ihracatımız ise aynı süreçte miktarda %20, değerde %18,2 artış göstermiştir.
“Kanatlı Eti Top.” satırında yer alan bilgilerden hareketle, ihracat değerinin ihracat miktarına bölünmesiyle elde edilen “ihracat ton değerleri”ne bakalım. 2014 yılında elde edilen ortalama 1.650 $/ton ihracat değeri halen Rekor seviyesini korumaktadır. 2015 yılında 1.350 $ seviyesine düşen ortalama ton değeri, 2016 yılında 1.100 $/ton’a gerilemiştir. Bunu takiben 2017 yılında 1.270 $/tona çıkan ihracat ortalama değeri, 2018 de 1.200 $/ton, 2019 yılında da 1.320 $/ton olarak gerçekleştiği görülmektedir.

81 ülkeye kanatlı eti ve sakatatı ihracatı gerçekleştirilmiş olup önemli sayılabilecek miktarlarda alım yapan ülkeler Irak başta olmak üzere, Hong Kong, Birleşik Arap Emirlikler, Suriye, Suudi Arabistan, Kongo, Gürcistan, Azerbaycan, Libya, Gana olarak sıralanabilir.

Irak’a yapılan ihracatımız toplam ihracat miktar ve değeri üzerinde belirleyici bir öneme sahiptir. Daha açık bir ifade ile; 2019 yılı Irak’a yapılan ihracatın toplam ihracat miktarı içindeki payı yaklaşık %52, “Tavuk Eti” kalemi içindeki payı yaklaşık %61’dir. Aynı şekilde, toplam ihracat değerindeki payı yaklaşık %60, “Tavuk Eti” kalemindeki payı %69’dur.

“Tavuk eti” ihracatımızın yaklaşık %10-15 kadarı yumurta üretiminden çıkmış tavukların etlerinden oluşmaktadır.

2019 yılı ilk 6 ayında gerçekleşen kanatlı eti ve sakatatı ihracatımızın geçmiş yıllarla uyum içerisinde olduğunu söyleyebiliriz. İhracat ton değerinde geçmiş son iki yıla oranla daha iyi bir bedel sağlanmış olduğunu görmek de memnuniyet verici bir gelişme olarak değerlendirilebilir. Geçtiğimiz yıl Irak hükümetinin ithalat ek vergisini %10 dan %50 ye çıkarma kararının bu ülkeye yapmakta olduğumuz kanatlı eti ihracatı üzerinde beklenildiği kadar olumsuz etki yapmadığı da anlaşılmaktadır. 2019 yılının kalan yarısında da uygun koşullarla başarılı bir ihracat dönemi yaşanmasını dilerim.