İş sağlığı ve güvenliği risk ve tedbirlerini kendi çalışma alanlarımız dahilinde değerlendirmeli ve önlemleri alarak ilerlemeliyiz . Her çalışma alanı işyeri kendi içerisinde farklı riskler içerecektir.Toplu yemek hizmeti veren firmalar üzerinden genel olarak değerlendirdiğimizde ; Mutfak , depo , bulaşıkhane ve tüm çalışma alanlarımız riskli ekipmanlarla çalıştığımız ve kazaya açık alanlardır diyebiliriz .
Burada ilk yapmamız gereken personel bilinçlendirmesi ve işbirliği içerisinde kendilerinin ve çalışma arkadaşlarının güvenliğini sağlayacak şekilde çalışmalarının teşvik edilmesidir.
Güvenli çalışma alışkanlık haline dönüşebildiğinde etkili bir geri dönüş alabiliriz . Bu da eğitim ve sık bilgilendirmelerle hatta ödül uyarı sistemlerinin devreye sokularak teşvik edici ajanların arttırılmasıyla mümkün olacaktır.Kaza sonucunda zarar gören çoğunlukla çalışan olsa da iş akışı içerisinde bu bilinçle değil işin bitmesine odaklı çoğu zaman dikkatsiz ve kazaya açık çalışmalar yapılmaktadır.Standart bir üretim alanında sık karşılaşabileceğimiz her catering işletmesinde ortak diyebileceğimiz risklerden bahsedelim ;
Kayarak Düşme -ÇarpmaMeydana gelen kazalar içerisinde ilk 3 arasında yer alıyor diyebiliriz .
Mutfak zeminlerimiz hijyen gerekliliği yüzünden fayanslarla döşenmektedir. .
Kurulum sırasında kaydırmaz özelliği olan malzeme seçerek kaplama yapmalıyız. Kurulum aşamasında yetersizlik varsa sonrasında kaplama uygulamalarıyla önlem almamız gerekir . Gün içerisinde mutfak zeminine dökülen malzemeler, yağlanmalar , sürekli ıslanması da kaza riskini arttıracaktır. Zeminler yağlı , ıslak bırakılmamalı ,hızlıca temizlenmeli zemin kuruyana kadar kaygan zemin tabelaları kullanılmalıdır.
Geçiş yolları üzerine , malzeme ,ekipman , kablo , çöp vb bulunması takılarak düşmeye neden olduğundan çalışanların ortamı temiz ve düzenli tutması gerekir.
Zeminde bozuk , kırık yüzeyler takılarak düşmeye sebep olabileceğinden onarımları yapılmalıdır.
İki alan arasında bulunan yükseltilere takılarak düşme olabileceğinden bu yükseltiler kaldırılmalı ,kaldırılamıyorsa dikkat çekici işaretleme yapılmalıdır.
Çalışma alanlarında ve tüm işletme içerisinde bulunan basamak ve merdivenlere kaydırmaz bantlar yerleşmeli , basamak ve yükseklik farklarının başladığı alanlara sarı siyah işaretçi bantlar yerleştirilmelidir .
Çalışan ayakkabısının uygun olmaması kayarak düşmelere neden olabilir. Çalışanlar uygun iş ayakkabıları giymelidir , bu konuda tedariği sağlamalıyız .
Islak veya yağlı zemine konulmuş kaygan yer paspasları çalışanların düşmesine neden olabileceğinden kuru zemine kaydırmaz özellikte paspas konulmalıdır.
Yetersiz aydınlatma çalışanların görüşünün az olmasına sebep olur ve çalışanın kayarak düşme ihtimali artar. Bu uygunsuzluklar ortadan kaldırıldıktan sonra çalışanların dikkatli olması , kişisel koruyucu donanımları kullanması ve çalıştığı ortamda düzeni koruyarak kaza oluşumunu önlemesi gerekir.
Yangın Riski ve Önlemleri
Davlumbaz temizlik ve bakımlarına dikkat etmeliyiz . Biriken yağların çalışma yğunluğuna göre haftada 2 veya 3 defa filtrelerden temizlenmesi baca temizleme firmaları tarafından da periyodik temizlik bakımlarının sıklıkla yaptırılması gerekir . Bu alanlarda söndürme sistemlerimiz bulunmalı ve kontrolleri de sağlanmalıdır.Yeterli miktarda yangın tüpü tüm alanlara yerleştirilmeli , işletme apasitesine göre yangın dolapları springler ve alarm sistemleri konumlandırılmalı ve personellere yangın konusunda bilgilendirme ve eğitimleri sık sık tekrarlanmalıdır.Bunun dışında dikkatsizlik (ocağın açık unutulması ..vs) , kırık fiş piriz , düzensiz dağınık yerleşim gibi bir çok başka sebepte yangına sebep olabilir . Riskler işletmenize uygun belirlenerek önlemler alınmış ve uygulanıyor olmalıdır.
Elektrikli aletlerle Çalışma
Çalışma ortamımız içerisinde bir çok ekipman elektrikle çalışmakta .Artık hayatımızın akışı elektiriğe bağlanmış desek de yanlış olmaz heralde .İşletmelerde zeminler ağırlıklı ıslak olabileceğinden çarpılma riskine karşı uygun ayakkabı kullanımı yapılmalı .Teknik bilgimiz olmadan ekipmanlara müdahalede bulunulmamalı . Tüm ekipmanlar talimata uygun şekilde kullanılmalı ve temizlikleri yapılmalı.Pano önlerinde yalıtkan paspaslar konumlandırılmalı .İşletme içerisinde panolarda topraklama kontrolleri yıllık periyodla yaptırılmalı . Panolarımızda kaçak akım röleleri bulunmalı .Kendi iç denetimlerimizle de olası riskleri belirleyerek önlemlerini düzenli olarak almalıyız .
Kimyasallarla Çalışma
Kimyasallarla çalışırken eldiven , maske , gözlük gibi koruyucu ekipmanlar kullanılmalı . Tabii ki bu kişisel koruyucu donanımlar tedarik edilmiş olmalı. Kimyasal solumaktan kaçınılmalı .İki kimyasal karıştırılarak kullanılmamalı .Farklı kaplara aktarılmamalı – aktarım olursa etiketleme yapılmalı .Gıda ile aynı alanda depolamaları yapılmamalı muhakkak kilitli depolarda bulunmalı.
Atık Yağ Depolama
Atık yağlar sızdırmaz bidonlarda depolanmalı – altlarında yere bulaşmayı engelleyecek şekilde tepsiler yerleşmeli üzerine ve etrafına malzeme konulmamalı . Yangın riskine sebep olabileceği unutulmamalıdır.
Aydınlatma
Aydınlatma yetersizliği yorgunluğun artmasına , dikkatsizliğe , üretim hatalarına ve iş kazalarında artışa sebep olacaktır. Bu sebeple üretim , depo ve ilgili tüm alanlarda aydınlatmamız yeterli olmalı .
Havalandırma
Çalışma alanlarında yeterli miktarda temiz hava bulunmalı .Belli periyodlarda ölçüm yaptırmalı ve kontrol de sağlamalıyız .
Depolama
Depolama alanlarında düzene dikkat edilmeli aşırı istiflemeden kaçınılmalıdır .
Dağınık yerleşim ve aşırı istifleme kazalara sebep olabilecektir.
Seyyar Merdiven ve Yükselticilerle Çalışma
Yüksek alanlara erişim için kullanılan merdiven kullanımdan önce kontrol edilmeli.
Sağlam olmalı (kırılmış, çatlamış , yıpranmış, eksik basamak vs olmamalı )
Tüm güvenlik önlemleri alınarak yerleştirilmeli .
Merdivenlerin kaygan yüzeye dayalı olmadığından emin olunmalıdır.
Merdiven kullanımı 2 kişi ile yapılmalı . Bir kişi güvenliği muhakkak kontrol etmelidir.
Seyyar Merdivenden İnip Çıkarken ;
Yüzümüz her zaman merdivene dönük olmalı .
Merdiven üzerinde dengeyi kaybetmemek için erişimi zor noktalara uzanmaya çalışılmamalı .
Merdivenlerin tutulamayacak kısımlarına kadar çıkılmamalı , merdivenin son iki basamağında çlışılmamalıdır.
Her zaman 2 el 1 ayak veya 2 ayak 1 el merdivende olmalı ( 3 nokta bağlantı metodu) .
Ağır, kesici veya tehlikeli madde taşınmamalıdır.
Merdivende yanlara eğimemeli .
Taşınabilir aletler ,alet kemerinde taşınmalı.
İş ayakkabılarının ve merdivenlerin yağlı, çamurlu vb. kaygan maddeli olmadığından emin olunmalıdır.
Soğuk Hava Depoları
Soğuk odaya giren çalışanın içeride kapalı kalması halinde dışarıya haber verebilmesi için alarm-zil sistemi olmalı. Oda kapısı içerden açılabilir olmalı.
Personelin kapalı soğuk odada kalma süresi uzun olmamalı .( +4 oda için max 4 dk , -18 oda için max 2 dk olmalı)
Uzun çalışma yapılacaksa personel değişimi yapılmalıdır. Personele soğuktan koruyucu yelek giydirilmelidir.
Dağıtım ve Ulaşım
Resmi yeterliliğe sahip olmayan kişiler şirket aracını kullanamaz.( ehliyet, src, psikoteknik vb.
Araç kullanırken tüm trafik kurallarına uyulmalıdır.
Araç bakımı düzenli yaptırılmalıdır.
Araç kullanımında seyir dışında bir işle (cep telefonu vb) uğraşılmamalıdır.
Aşırı yorgun , uykusuz ve uyku yapan ilaç kullanımlarında araç kullanılmamalıdır
Biyolojik Riskler ve önlemleri
Mikroorganizmaları genelde gıda güvenliği içerisinde işlesekte iş güvenliği açısından da risk teşkil ederler.Çalışma ortamı veya ekipman ile gıdalarda bulunabilecek mikroorganizmalar insanlara bulaşarak enfeksiyon veya hastalıklara neden olabilir. Bu nedenle hijyen kurallarına uyum son derece önemlidir.
Kesikleri önlemek için yapılması gerekenler ;
Mutfaklardaki ilk 3 iş güvenliği risklerinden bir tanesi de kesici aletlerle yaşanan kazalardır. Burada en önemli etken ise dikkatsizliktir.
Ekipmanlar ; kullanmaya başlamadan önce kırık ,kopuk ,zedelenmiş,parçalanmış ,paslı vb tehlikeye neden olabilecek bir durumu olup olmadığı kontrol edilir. Bu tür bir tehlike varsa kullanılmamalıdır.Her kullanımdan sonra mutlaka temizlenerek ve dezenfekte edilerek kaldırılmalıdır.Kullanılmadığı zamanlarda korunaklı olarak saklanmalıdır. Tezgah-duvar aralarına sıkıştırılmamalıdır.Kesici aletler çalışanların üzerinde , cebinde veya kemer aralarında taşınmamalıdır.Kesici aletler şaka aracı olarak kullanılmamalı ve kesici alet kullanan kişilerle konuşulmaması meşgul edilmemesi dikkatinin dağıtılmaması gerekir.Bıçaklar kullanılırken sapından doğru şekilde kavranmalı. Parmaklar kesici kısımdan uzak tutulmalıdır.Bıçakla riskli et kesimi (karkas-kemikli ürün) yapan ve satır kullanan personel mutlaka çelik eldiven kullanmalıdır.Bıçak ve satırlar hiçbir suretle kesme işlemi dışında farklı bir amaçla kullanılmayacaktır.(tornavida, teneke kutu açacağı vs.)
Kesici – Doğrayıcı Makinelerle Çalışmada ;
Kesim sırasında eller bıçaklara kesinlikle yaklaştırılmamalıdır.Makine çalışırken asla el yaklaştırılmamalı . İçerisine ilave gıda koymak gerektiğinde durdulup ilave edilmelidir.Temizleme işlemi yapılırken fişten çıkarılmalı direk şaltere bağlı ise şalter kapatılarak temizleme yapılmalıdır.
Yanıkları önlemek için yapılması gerekenler
Mutfaki ilk 3’e giren kazalarımızın sonuncusu da yanıkların oluşmasıdır .Yanma ile ilgili riskli durumlar; mutfaktaki sıcak malzemelerin kontrolsüz şekilde taşınması (fırından sıcak tepsinin fırın eldiveni olmadan alınması ) ,ekipmanların doğru kullanılmaması ve pişirme ekipmanlarıyla dikkatsiz çalışmalar sonucu olabilir. Sıcak malzemeleri taşırken koruyucu eldivenler kullanılmalı , fritöz , fırın , pişirici ekipmanlarla çalışırken kullanım talimatlarına ve güvenlik önlemlerine hassasiyet gösterilmeli , koruyucu eldivenler kullanılmalı ve personellerimiz bu konularda sık sık bilgilendirilmelidir.
Takı Kullanımı ;Takı gıda güvenliği risklerimizden de bir tanesi üretim alanlarında kullanımı kesinlikle yasak. Fakat iş güvenliği riski olarak da değerlendirmeliyiz .Yüzüğümüz makineye takılarak parmağımızın kopmasına , kolyemiz kapıya dolanarak boynumuza zarar vermemize sebep olabilir .
Sağlık Kontrolleri
İşe başlayacak çalışanların işe uygunluğunu gösteren iş yeri hekiminin belirlediği sağlık taramalarını istemeliyiz . Çalışanların sağlık bakımından da işe uygunluğu değerlendirilmelidir.
Eğitim ve Bilgilendirme Çalışanların İşe başlarken ve çalıştıkları süre boyunca periyodik eğitim almaları sağlanmalıdır kazaların oran olarak çoğunlu istatistiklere göre kişisel nedenlerden kaynaklanmakta ve bu oranın düşürülmesi de eğitimle ve farkındalığın artmasıyla mümkün olabilecektir.Genel yapı itibariyle her mutfak alanında karşılaşabileceğimiz belli başlı risklere değindik .Fakat riskler ve tedbirleri kendi işletmemize özel değerlendirme yaparak ilerlemeliyiz .Bunlar dışında öngörmediğimiz fakat ramak kalalarla ortaya çıkan riskleri d e değerlendirmeye almalıyız .
6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu kaza tespiti için çıkarılmış bir kanun değil.
Bunun için böyle bir kanuna gerek de yok zaten kaza olduktan sonra artık ya geçmiş olsun diyebilirsiniz ya da Allah sabırlar versin .
Bunları söylememek riski azaltmak ve işletmemiz içerisinde meydana gelebilecek olası kazaları belirleyerek önlemlerini alıp kaza oranımızı sıfıra yaklaştırabilmek , çalışana güveni kesin hatlarıyla sunabilmek için çıkarılmış bir kanun .
Uygulama yönetim dahil tüm işletme içerisinde benimsenerek alışkanlıklar içerisine dahil edilirse başarı da kaçınılmaz olacaktır .Sağlıkla ve Güvende Kalın
- Mutlu Personel mi? Müşteri mi? - Şubat 29, 2024
- Denetim var! - Ocak 3, 2024
- Kalite Nerede? - Aralık 6, 2023
Comment here